CHƯƠNG III: Nước Đại Việt thời Trần (Thế Kỉ XIII- XIV) BÀI 13: Tiết 22: I. Nhà Trần thành lập Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 1. Nhà Lý sụp đổ: 2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng bộ máy nhà nước - Bộ máy được B. Trắc nghiệm Lịch sử bài 7 Câu 1: Đặc điểm của quá trình phát triển xã hội phong kiến phương Đông? A. Hình thành sớm, phát triển chậm, quá trình khủng hoảng, suy vong kéo dài. B. Hình thành muộn, phát triển chậm, quá trình khủng hoảng, suy vong kéo dài. C. Hình thành muộn, phát triển nhanh, quá trình khủng hoảng, suy vong nhanh. 498567647 truy cập () 78824 trong hôm nay ; 2148183029 lượt xem 561526 trong hôm nay ; 14425159 thành viên Lịch Sử 7 Kết nối tri thức | Giải Lịch Sử lớp 7 | Giải bài tập Lịch Sử 7 hay nhất, ngắn gọn | Soạn Lịch Sử 7 | Giải Lịch Sử 7 KNTT - Tuyển chọn giải bài tập Lịch Sử lớp 7 Kết nối tri thức hay nhất, ngắn gọn giúp bạn dễ dàng làm bài tập Lịch Sử 7. Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII - Phạm Thị Hoa. 1.Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng. Quân đội nhà Trần gồm:Cấm quân và quân ở các lộ. Chính sách: "Ngụ binh ư nông". Chủ trương: "Quân lính cốt tinh nhuệ không Nô tì TIẾT 13- BÀI 9: NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH-TIỀN LÊ II/ SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA 1/ Bước đầu xây dựng nền kinh tế tự chủ 2/ Đời sống xã hội và văn hóa a. Xã hội b. Văn hóa - Giáo dục chưa phát triển - Đạo Phật được truyền bá rộng rãi - Chùa lse5e. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS có hiểu biết- Những nét chính về chính trị, kinh tế, xã hội cuối thời Lý. Trần Cảnh lên ngôi vua thiết lập triều đại Biết những nét chính về tổ chức bộ máy nhà nước, quân đôi thời Trần, nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp, văn hóa giáo dục thời Trần- Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước2. Phẩm chất- Tự hào về lịch sử dân tộc, về ý thức tự lập, tự cường của ông cha ta .- Bồi dưỡng lòng yêu nước, tự hào dân tộc với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước thời Sống biết ơn và có trách nhiệm với đất Năng lựca. Năng lực chung - Năng lực tự chủ, tự học tự đọc và nghiên cứu bài, tranh Năng lực giao tiếp và hợp tác trao đổi ND đã đọc với bạn, tích cực HĐ nhóm- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo Biết sử dụng CNTT phục vụ bài học, biết xử lý tình Năng lực ngôn ngữ HS sử dụng ngôn ngữ đọc, nói, viết phù hợp trong các HĐ Năng lực đặc thù - Có năng lực nhận thức khoa học lịch sử, tìm hiểu kiến thức LS, sử dụng tư liệu tranh ảnh, lược liên quan để khai thác ND bài Khai thác kênh hình, trình bày các sự kiện lịch Phân tích, nhận xét, so sánh, đánh giá các sự kiện KGII. CHUẨN BỊ1. Giáo viên- Máy chiếu; Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Học sinh- Đọc nghiên cứu trước bài mới;SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT1. Phương pháp- sử dụng sách giáo khoa- sử dụng tài liệu trực quan tranh, ảnh- đàm thoại, vấn đáp; 2. Kỹ thuật - HĐ cá nhân, động não, tia chớp; Đọc tích HĐ nhóm đôi, nhóm 4 – KT Trình bày 1’; KT khăn trải bànIV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC1. Ổn định tổ chức2. Kiểm tra đầu giờ- XH ĐV thời Lý có mấy giai cấp, gồm những thành phần nào?- Văn hóa, giáo dục thời Lý như thế nào?3. Bài mới * HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNGHĐCN – KT tia chớp? Nữ hoàng trẻ nhất trong LS VN là ai? Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tiết 19, Bài 13 Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênChương III NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN THẾ KỈ XIII- XIV Ngày dạy 7A6 /11/2020; 7A5 /11 ; 7A3 /11; 7A1 /11 TIẾT 19 BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS có hiểu biết - Những nét chính về chính trị, kinh tế, xã hội cuối thời Lý. Trần Cảnh lên ngôi vua thiết lập triều đại Trần. - Biết những nét chính về tổ chức bộ máy nhà nước, quân đôi thời Trần, nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp, văn hóa giáo dục thời Trần - Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước 2. Phẩm chất - Tự hào về lịch sử dân tộc, về ý thức tự lập, tự cường của ông cha ta . - Bồi dưỡng lòng yêu nước, tự hào dân tộc với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước thời Trần. - Sống biết ơn và có trách nhiệm với đất nước. 3. Năng lực a. Năng lực chung - Năng lực tự chủ, tự học tự đọc và nghiên cứu bài, tranh ảnh. - Năng lực giao tiếp và hợp tác trao đổi ND đã đọc với bạn, tích cực HĐ nhóm - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo Biết sử dụng CNTT phục vụ bài học, biết xử lý tình huống. - Năng lực ngôn ngữ HS sử dụng ngôn ngữ đọc, nói, viết phù hợp trong các HĐ học. b. Năng lực đặc thù - Có năng lực nhận thức khoa học lịch sử, tìm hiểu kiến thức LS, sử dụng tư liệu tranh ảnh, lược đồ...có liên quan để khai thác ND bài học. - Khai thác kênh hình, trình bày các sự kiện lịch sử. - Phân tích, nhận xét, so sánh, đánh giá các sự kiện KG II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Máy chiếu; Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần. 2. Học sinh - Đọc nghiên cứu trước bài mới;SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học. III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp - sử dụng sách giáo khoa - sử dụng tài liệu trực quan tranh, ảnh - đàm thoại, vấn đáp; 2. Kỹ thuật - HĐ cá nhân, động não, tia chớp; Đọc tích cực. - HĐ nhóm đôi, nhóm 4 – KT Trình bày 1’; KT khăn trải bàn IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ - XH ĐV thời Lý có mấy giai cấp, gồm những thành phần nào? - Văn hóa, giáo dục thời Lý như thế nào? 3. Bài mới * HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG HĐCN – KT tia chớp ? Nữ hoàng trẻ nhất trong LS VN là ai? * HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC- KĨ NĂNG MỚI Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức trọng tâm HĐ cá nhân – TB 1p Sau khi học xong chương II, em hãy nhắc lại những nét chính về tình hình của Đại Việt thời Lý? - Nhà Lý thành lập 1009 trải qua 9 đời vua, đến đời thứ 9 bị suy yếu trầm trọng. HS HĐCN – đọc tích cực Đọc SGK KT tia chớp Nguyên nhân nào dẫn đến nhà Lý suy yếu như vậy? HS đọc phần chữ nhỏ Sgk để thấy được sự ăn chơi sa đọa của vua quan nhà Lý. H Việc làm trên của vua quan nhà Lý đã dẫn đến hậu quả gì? H Thái độ của các thế lực địa phương như thế nào? H Như vậy đến thời điểm này, nhà Lý đã gặp những khó khăn gì? - Quan lại tham lam vơ vét. ND nổi loạn - Đế quốc Nguyên-Mông lăm le bờ cõi. H Trước tình hình đó nhà Lý đã làm gì? GV Kể chuyện quá trình chuyển giao quyền lực giưa thời Lý sang thời Trần, và việc Lý Chiêu Hoàng Nữ hoàng trẻ nhất trong lịch sử, nhường ngôi cho chông là Trần Cảnh mới 8 tuổi HĐ nhóm bàn 1p Nhận xét gì về sự ra đời của nhà Trần? HK-G So sánh sự ra đời của nhà Trần với nhà Lý và nhà Tiền Lê ? - Các triều đại ra đời trong hoàn cảnh đất nước rối ren suy yếu, đều phù hợp với sự phát triển của lịch sử và quy luật xã hội GV Cung cấp kiến thức . HS Thảo luận nhóm – 4 2 phút Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần ? GV Treo sơ đồ trống - tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần - hs lên hoàn thiện. HS nhận xét – GV chốt. Sơ đồ cuối bài soạn H Hãy nhận xét bộ máy nhà nước thời Trần? HĐ nhóm bàn 1p So với bộ máy nhà nước thời Lý, ở thời Trần có gì đặc biệt? HS Thảo luận cặp đôi- trả lời - Thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng. - Nhà Trần củng cố bộ mày NN hơn, người họ Trần được giữ nhiều chức vụ quan trọng. - Đặt thêm chức quan, cơ quan. HS HĐCN Đọc tích cực – chú ý Sgk. KT Tb 1p Em hãy trình bày những nét chính về pháp luật thời Trần ? HĐ nhóm 4 2p So sánh bộ luật Hình thư thời Lý với Hình luật thời Trần? - Giống Giống bộ luật thời Lý Đều bảo vệ quyền lợi của vua và hoàng tộc - Khác Được bổ sung thêm 1 số điều + Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản + Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. H Để xét xử kiện cáo , nhà Trần đã làm gì? - Vua Trần còn để chuông lớn trước cửa điện Long Trì cho nhân dân gõ khi cần. GV Nói thêm những lúc vua đi thăm các địa phương, nhân dân có thể đón rước thậm chí xin vua dừng lại xem 1 vụ kiện oan Mối quan hệ giữa vua và nhân dân tuy có sự khác biệt nhưng chưa sâu sắc. H Em có nhận xét gì về bộ “ Quốc triều hình luật” của nhà Trần? GV giảng theo SGK Nhà Trần... củng cố quốc phòng. HS Tìm hiểu Sgk. H Vì sao khi mới thành lập, nhà Trần rất quan tâm tới việc xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng? - Ổn định đất nước, đứng trước nguy cơ chống giặc ngoại xâm Mông Cổ đang lăm le ở ngoài bờ cõi HS đọc SGK H Quân đội nhà Trần được tổ chức như thế nào? H Vì sao nhà Trần chỉ kén chọn những thanh niên khoẻ mạnh ở quê họ Trần để vào cấm quân? - Tăng độ tin cậy bảo vệ kinh thành, triều đình GV Hình thành cho hs khái niệm “Ngụ binh ư nông” H Chủ trương đó có tác dụng gì? - Có tác dụng trong việc xây dựng kinh tế, bảo vệ đất nước, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội. GV Yêu cầu hs quan sát H27 SGK trang 52 H Qua H27 cho em thấy điều gì ? - Đây là hình vẽ trên thống gốm của thời Trần qua hình vẽ thấy được đất nước ta luân bị ngoại xâm đe dọa. Phải luôn tập võ nghệ sẵn sàng chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc, hình vẽ trên thống gốm thể hiện tinh thần thượng võ của ND. HĐ nhóm 4 – KT khăn trải bàn 3p Việc xây dựng quân đội thời Trần có gì giống và khác với quân đội thời Lý? - Giống QĐ 2 bộ phận, chính sách "ngụ...” - Khác Cấm quân, chọn người ở quê nhà Trần, GV Kết luận Chủ trương và biện pháp tích cực tiến bộ trong việc xây dựng quân đội thực hiện chính sách Ngụ binh ư nông, quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông, xây dựng tinh thần đoàn kết. H Em có nhận xét gì về việc xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng thời Trần? HS đọc SGK đọc thêm - Nông nghiệp Nhanh chóng phục hồi và phát triển do nhà nước quan tâm, khuyến khích sản xuấtMùa màng bội thu.. => Kịp thời và phù hợp để phát triển nông nghiệp. - Thủ công nghiệp TCN nhà nước và TCN nhân dân - Thương nghiệp + Làng xã chợ mọc nhiều nơi Thăng Long có 61 phường hoạt động tấp nập. + Giao lưu buôn bán với nước ngoài được mở rộng Đang từng bước khôi phục và phát triển nhanh. I. Nhà Trần thành lập 1. Nhà lý sụp đổ. - Cuối thế kỉ XII, vua quan nhà Lý ăn chơi sa đoạ, không chăm lo đến đời sống nhân dân. - Kinh tế khủng hoảng, mất mùa dân li tán - Thế lực ở các địa phương nổi dậy - Nhà Lý dựa vào các thế lực của họ Trần để dẹp loạn - Tháng 12/1226, Nhà Trần thành lập. Việc làm cần thiết phù hợp với yêu cầu lịch sử. 2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền. - Bộ máy nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ TƯ tập quyền được phân 3 cấp + Triều đình + Các đơn vị hành chính trung gian từ lộ, phủ, huyện, châu + Các cấp hành chính cơ sở là xã. - Đặt thêm một số cơ quan và chức quan Quốc sử viện, Hà đê sứ, Khuyến nông sứ. - Cả nước chia làm 12 lộ - Bộ máy nhà nước hoàn chỉnh chặt chẽ hơn thời Lý - Chế độ tập quyền được củng cố hơn. 3. Pháp luật thời Trần. - Ban hành bộ luật mới “Quốc triều hình luật” - Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản - Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. - Đặt cơ quan thẩm hình viện để xử kiện. Được tăng cường và hoàn thiện hơn. II. Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế. 1. Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng. * Quân đội - Cấm quân - Quân các lộ chính binh, phiên binh - Ở làng xã có hương binh, quân đội của các vương hầu. - Chính sách “Ngụ binh ư nông” - Chủ trương quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông. * Quốc phòng - Học tập binh pháp và luyện võ nghệ. - Cử tướng giỏi, quân đông canh giữ nơi hiểm yếu và biên giới => Quân đội vững mạnh, quốc phòng được giữ vững. 2. Phục hồi và phát triển kinh tế. * HĐ 3 LUYỆN TẬP HĐ nhóm 4 – KT Khăn trải bàn 2p ? Nhà Trần ra đời trong hoàn cảnh nào? Nhận xét gì về sự ra đời của nhà Trần? * HĐ4 HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG ? Việc nhà Trần có pháp luật khiến em liên tưởng gì đến đ/s ND ta hiện nay? Vai trò của PL trong đ/s XH? * HĐ5 MỞ RỘNG, BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN Ý TƯỞNG SÁNG TẠO HS HĐ cá nhân– tìm hiểu – sưu tầm - Tìm hiểu về lịch sử nhà Trần IV. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT HỌC SAU - Học thuộc toàn bộ nội dung đã học, trả lời các câu hỏi SGK - Học bài, tìm hiểu trước bài 14 tìm hiều về thế mạnh của quân Mông Cổ diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhất 1258. Ngày dạy 7A1 12 /11/2020; 7A3,5,6 13 /11 Tiết 20 BÀI 14 . BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG NGUYÊN THẾ KỶ XIII I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ 1258 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS hiểu và trình bày được + Âm mưu xâm lược của Đại Việt của quân Mông Cổ + Chủ trương chính sách của vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ. + Những nét chính về diễn biến, kết quả ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất năm 1258. - Rèn luyện cho Hs kĩ năng sử dụng lược đồ. 2. Phẩm chất - GD cho học sinh lòng tự hào về truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Lòng căm thù giặc và quyết tâm bảo vệ độc lập dân tộc. - Sống biết ơn các thế hệ cha ông và có trách nhiệm với đất nước. 3. Năng lực a. Năng lực chung - Năng lực tự chủ, tự học tự đọc và nghiên cứu bài, tranh ảnh. - Năng lực giao tiếp và hợp tác trao đổi ND đã đọc với bạn, tích cực HĐ nhóm - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo Biết sử dụng CNTT phục vụ bài học, biết xử lý tình huống. - Năng lực ngôn ngữ HS sử dụng ngôn ngữ đọc, nói, viết phù hợp trong các HĐ học. b. Năng lực đặc thù - Có năng lực nhận thức khoa học lịch sử, tìm hiểu kiến thức LS, sử dụng tư liệu tranh ảnh, lược đồ...có liên quan để khai thác ND bài học. - Khai thác kênh hình, trình bày các sự kiện lịch sử. - Phân tích, nhận xét, so sánh, đánh giá các sự kiện KG II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Máy chiếu; Lược đồ kháng chiến chống quân Mông Cổ 1258 2. Học sinh - Đọc nghiên cứu trước bài mới;SGK, sưu tầm tranh, tài liệu liên quan bài học. III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp - sử dụng sách giáo khoa - sử dụng tài liệu trực quan tranh, ảnh - đàm thoại, vấn đáp; 2. Kỹ thuật - HĐ cá nhân, động não, tia chớp; Đọc tích cực. - HĐ nhóm đôi, nhóm 4 – KT Trình bày 1’; KT khăn trải bàn IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ Câu hỏi Nhà Trần đã làm gì để xây dựng quân đội củng cố quốc phòng? Trả lời - Cấm quân và quân các lộ chính binh, phiên binh - Ở làng xã có hương binh, quân đội của các vương hầu. - Chính sách “Ngụ binh ư nông” - Chủ trương quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông. - Học tập binh pháp và luyện võ nghệ. - Cử tướng giỏi, quân đông canh giữ nơi hiểm yếu và biên giới 3. Bài mới * HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG HĐCN – KT tia chớp ? Quân Mông Cố tấn công nước ta năm nào? Nhân dân ta dùng kế sách gì để chống giặc? ? Em hiểu thế nào là “vườn không nhà trống”? * Giới thiệu bài mới Trong lịch sử đấu tranh của dân tộc, nhân dân ta luôn phải đối phó với các thế lực ngoại xâm hùng mạnh, từ thế kỷ XIII vó ngựa của quân Mông Cổ tung hoàng khắp thế giới. Đầu năm 1258 quân MC tiến hành xâm lược Đại Việt ta và nhân dân Đại Việt lại bước vào cuộc đấu tranh chống ngoại xâm và bảo vệ tổ quốc. * HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THÀNH KIẾN THỨC- KĨ NĂNG MỚI Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức trọng tâm GV chiếu hình ảnh cuộc sống của người dân đất nước Mông Cổ GV Trước thế kỷ XII, người MC sống thành bộ lạc hay liên minh các bộ lạc ở vùng thảo nguyên Châu Á, đại bộ phận bộ lạc là chăn nuôi du mục. GV Cung cấp kiến thức GV Chiếu lược đồ thế giới.. giới thiệu vị trí của MC. - Nhà nước phong kiến MC được hình thành với 1 lực lượng quân sự hùng mạnh hiếu chiến. GV Chiếu hình ảnh hình vẽ quân MC. H Quan sát tranh em thấy những hình ảnh gì ?quan sát từ trái qua phải, từ trên xuống dưới - Bức tranh giới thiệu về đội quân Mông Cổ trên hình thấy đội quân MC đang chiến đấu trên trên lưng ngựa được trang bị có mũ, áo giáp, giáo mác cung tên. Trên giáo mạc buộc những sợi vải thể hiện họ đang xông pha trận mạc. Bức tranh phía dưới thể hiện quân MC đang chiến thắng. GV Chiếu hình ảnh về đội quân MC. GV Thuyết trình MC chỉ là 1 nước nhỏ nhưng họ đã làm rung chuyển thế giới thời đó..quân đội MC chủ yếu là lực lượng kỵ binh “ Quân Mông cổ lớn lên trên lưng ngựa, họ tự luyện tập chiến đấu từ mùa xuân đến mùa đông” - Về đánh trận họ lợi ở dã chiến không thấy lợi thì không tiến quân. Trăm quân kỵ có thể bọc vạn người, ngàn quân kỵ tản ra có thể dài hàng trăm dặm, kẻ địch chia ra thì họ chia ra kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại nên kị đội là thế mạnh của họ. Đội quân lúc ẩn, lúc hiện, đến như trên trời rơi xuống, đi thì nhanh như chớp giật. Họ thắng đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát, họ mà thua chạy rất nhanh đuổi theo không kịp. HĐCN – KT tia chớp Qua hình ảnh và thông tin trên em có nhận xét gì quân đội Mông Cổ ? - Quân đội mạnh kị binh giỏi, giỏi cung tên có tổ chức, trang bị tốt. GV Chiếu hình ảnh sự bành trướng của quân MC 1226 – 1294. GV Với quân đội mạnh, nên MC đã tiến hành xâm lược nhiều nước Châu Âu, Italia, Đức, Pháp, Ba Lan, Nga, Châu Á. Quân MC đã kéo cả thời giới vào cuộc chiến tranh khủng khiếp đi đến đâu nhà cửa đổ nát, thành trì tan hoang, nhân dân bị giết và bắt làm nô lệ có 1 nhà thơ đã viết “ không có 1 dòng suối, 1 con sông nào không tràn đầy nước mắt của chúng ta, không có 1 cánh đồng 1 ngọn núi nào không bị quân MC giành xéo” Nơi nào có ngựa MC đi qua cây cỏ không mọc được. Thời kì đó đội quân Mông Cổ là nỗi khiếp sợ của bất kì quốc gia nào HS-HĐCN Đọc tích cực - SGK KT tia chớp Vì sao vua Mông Cổ lại đem quân đánh Đại Việt? GV Chiếu lược đồ sự bành trướng của quân MC xuống phía nam năm 1258 HĐ nhóm bàn 1p Tại sao lại dùng Đại Việt để tấn công Nam Tống ? HS Liên hệ vị trí giữa ta và TQ trả lời GV giảng Theo SGK “ Để đạt được...xâm lược Đại Việt” GV Khi quân MC xâm lược chúng có rất nhiều thủ đoạn trong đó có 1 thủ đoạn mua chuộc, đem thu dụ hàng, tuy nhiên biện pháp này cũng có khi thành công, bởi vì 1 số tầng lớp thống trị ở các nước thời bấy giờ cứ nghe đến cái tên MC đã làm họ run sợ, chẳng hạn nước Khơ-rơ-me. Có mua Mu-ha-mét đã nói rằng “quân MC đông đến nỗi chỉ ném roi ngựa cũng đủ lấp hào thành”, nên quân MC chưa kịp đến Mu-ha-mét đã bỏ thành chạy. Lần này chúng cũng thực hiện thủ đoạn đó trước khi kéo quân xâm lược, tướng MC sai xứ giả đưa thư đe dọa, thư dụ vua Trần đầu hàng. Ba lần sứ giả MC đến Thăng Long đều bị vua Trần bắt giam vào ngục HĐ nhóm 4 – Kt khăn trải bàn 2p Thái độ và hành động cảu nhà Trần đã nói lên điều gì ? - Không run sợ trước sức mạnh của quân MC, thể hiện quyêt tâm đánh giặc tới cùng chứ không chịu khuất phục đầu hàng GVchuyển ý Trước sự xâm lược của quân MC nhà Trần đã chuẩn bị kháng chiến ntn liệu vua tôi nhà Trần có đánh thắng được quân Mông cổ hùng mạnh không ? HS HĐCN Đọc tích cực SGK H Trước âm mưu xâm lược của quân Mông Cổ, nhà Trần đã chuẩn bị đối phó như thế nào? GV mở rộng Vua Trần còn ban lệnh cho cả nước tất cả các quận huyện trong cả nước nếu có giặc ngoài đến thì phải liều chết mà đánh nếu sức không địch nổi cho phép lần trốn vào trong rừng chú không được đầu hàng HĐCN – TB 1p Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của vua tôi nhà Trần? HS Tìm hiểu Sgk. GV chiếu lược đồ Cuộc kháng chiến chống Mông Cổ 1258. GV Trình bày diễn biến kết hợp ghi bảng H Vì sao lại rút khỏi Bình Lệ Nguyên ? - Để tránh sức mạnh ban đầu và sở trường của địch, nhà Trần đã tiến hành rút lui chiến lược khỏi Bình Lệ Nguyên - Ở Phù Lỗ, quân ta phá cầu Phù Lỗ làm cho quân Mông Cổ không truy đuổi kịp vua Trần. HĐ CN – Tb 1p Việc thực hiện kế “vườn không nhà trống”có tác dụng gì? - Gây nhiều khó khăn về hậu cần lương thực, giảm nhuệ khí chiến đấu của quân giặc hoảng sợ lo lắng. H Nhận xét gì chủ trương này ? - Đúng đắn, sáng tạo. GV Trước thế giặc mạnh vua Trần hỏi ý kiến thái sư Trần Thủ Độ... HĐ nhóm bàn 1p Em có suy nghĩ gì về câu nói của Trần Thủ Độ? - Thể hiện quyết tâm đánh giặc sẵn sàng hy sinh thể hiện niềm tin tất thắng của quân và dân ta. Biết người biết ta. GV cung cấp H Em nhận xét gì về kết quả của cuộc kháng chiến ? - Đó là thắng lợi vẻ vang, đáng tự hào của dân tộc, đó là 1 đội quân là nỗi khiếp sợ của bất kỳ quốc gia nào, nhưng khi đến Đại Việt đội quân hùng mạnh đó phải dừng bước trước một Đại Việt nhỏ bé của chúng ta. HĐ cá nhân –TB 1p ? Nghe lại chiến thắng chống giặc ngoại xâm của cha ông năm xưa, em cảm thấy thế nào? Trách nhiệm của thế hệ trẻ bây giờ là phải làm gì cho đất nước? GD tin thần yêu nước, tự hào về truyền thống chống ngoại xâm, GD trách nhiệm xây dựng và BV TQ trong thời kì mới, lao động sản xuất, tiếp cận, ứng dụng KHKT vào SX, sáng tạo trong lao động để XD đất nước hùng cường 1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ. - Đầu thế kỉ XIII, nhà nước phong kiến Mông Cổ thành lập ngày càng lớn mạnh. - Mục đích Đánh Đại Việt làm bàn đạp tấn công Nam Tống xâm chiêm toàn bộ Trung Quốc 2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ. a. Sự chuẩn bị của nhà Trần. - Ban lệnh cả nước sắm sửa vũ khí. - Các đội dân binh được thành lập - Quân đội ngày đêm luyện tập. Khẩn trương, chu đáo, huy động toàn dân tham gia kháng chiến Tinh thần kiên quyết chống giặc. b. Diễn biến. - Tháng 1- 1258 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thao chỉ huy tiến vào nước ta theo đường sông Thao Bạch HạcBình Lệ Nguyên - Ta chặn đánh ở Bình Lệ Nguyên Phù Lỗ rút về Thiên Mạc. Thăng Long thực hiện “vườn không nhà trống”. - Giặc đốt phá thành Thăng Long. - Chiếm Thăng Long 1 tháng, quân Mông Cổ thiếu lương thực ->gặp nhiều khó khăn. - Sau đó, ta phản công, đánh thắng một trận lớn ở Đông Bộ Đầu. c. Kết quả - 29-1-1258 quân Mông Cổ phải rút về nước. - Ta giành thắng lợi. * HĐ 3 LUYỆN TẬP GV Nêu hệ thống câu hỏi cho hs thảo luận theo dãy - 5p Dãy 1 Em hãy nêu những hành động cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược MC? - Ba lần bắt giam sứ giả MC - Ban hành lệnh cả nước sắm sửa vũ khí sẵn sàng chiến đấu - Nhân dân Thăng Long đồng lòng làm theo chính sách của nhà Trần - Câu nói của Trần Thủ Độ Dãy 2 Tại sao chưa đầy 1 tháng ta đánh bại quân Mông Cổ ? - Cuộc kháng chiến chính nghĩa - Có sự đoàn kết của toàn dân - Quân đội mạnh có khả năng chiến đấu lâu dài - Sự chuẩn bị chu đáo - Đường lối đúng đắn sáng tạo của người chỉ huy Dãy 3 Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến ? - Khi giặc mạnh ta không dốc toàn bộ lực lượng đối phó mà đánh lâu dài chớp thời cơ. - Khi giặc gặp khó khăn ta phản công đó là kế lấy ít địch nhiều lấy yếu đánh mạnh Dãy 4 Một cách đánh giặc bắt đầu xuất hiện từ thời nhà Trần, đó là cách gì? Tác dụng của cách đánh giặc đó? GV Gọi 1-2 HS lên bảng trình bày toàn bộ diễn biến cuộc kháng chiến * HĐ4 HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG - Ở Than Uyên chúng ta còn có địa danh nào gắn với lịch sử chống ngoại xâm? Là HS Than Uyên, chúng ta cần có trách nhiệm gì? * HĐ5 MỞ RỘNG, BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN Ý TƯỞNG SÁNG TẠO HS HĐ cá nhân- tìm hiểu – sưu tầm - Các cuộc kháng chiến thời Trần. IV. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT HỌC SAU - Học thuộc toàn bộ nội dung đã học - Đọc tìm hiểu trước bài mới II. Cuộc kháng chiến lần hai chống quân xâm lược Nguyên + Tìm hiểu về Âm mưu xâm lược Chăm-pa và Đại Việt của nhà Nguyên + Sự chuẩn bị kháng chiến của nhà Trần + Diễn biến kết quả, ý nghĩa cuộc kháng chiến NƯỚC ĐẠI VIỆT ở THÊ KỈ XIII HƯỚNG DẪN HỌC Mục tiêu bài học Hiểu và trình bày được những nội dung cơ bản sau Nguyên nhân làm cho nhà Lý sụp đổ và nhà Trần được thành lập. Sự thành lập nhà Trần là cần thiết cho đất nước và xã hội Đại Việt lúc bấy giờ. Việc nhà Trần thay nhà Lý góp phần củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền vững mạnh thông qua việc sửa đổi, bổ sung thêm pháp luật thời Lý, xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, phục hồi và phát triển kinh tế. Kiến thức cơ bản Mục I. Nhà Trần thành lập Nhà Lý sụp đổ Từ Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, chính quyền không chăm lo đời sống nhân dân, quan lại ăn chơi sa đoạ. Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, nông dân li tán. Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, nhà Lý buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các lực lượng nổi loạn. -Tháng 12 năm Ấ Dậu đầu năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. Nhà Trần được thành lập. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyển Bộ máy quan lại thời Trần cũng giống như thời Lý, được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền, gồm 3 cấp triều đình, các đơn vị hành chính trung gian từ lộ, phủ, huyện, châu và cấp hành chính cơ sở là xã. Thời Trần thực hiện chế độ Thái thượng hoàng. Đặt thêm một số cơ quan như Quốc sử viện, Thái y viện, Hà đê sứ, Khuyến nông sứ, Đồn điền sứ... Cả nước chia thành 12 lộ. Các quý tộc họ Trần được phong vương hầu và ban thái ấp. Pháp luật thời Trần -Ban hành bộ luật mới mang tên Quốc triều hình luật, nội dung giống như bộ luật thời Lý nhung được bổ sung thêm. Luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản, quy định việc mua bán ruộng đất. Cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện. Thẩm hình viện là cơ quan chuyên việc xét xử kiện cáo. Mục II. Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng Quân đội gồm có cấm quân và quân ở các lộ, ở làng xã có hương binh, ngoài ra còn có quân của các vương hầu. Quân đội được tuyển theo chính sách "ngụ binh ư nông", "quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông", xây dựng tinh thần đoàn kết. Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ... Bố trí tướng giỏi, quân đông ở vùng hiểm yếu, nhất là biên giới phía bắc. Phục hồi và phát triển kinh tế Nông nghiệp đẩy mạnh công cuộc khẩn hoang, đắp đê phòng lụt, đào sông, nạo vét kênh. Đặt chức Hà đê sứ để trông coi, đốc thúc việc đắp đê. Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển. Thủ công nghiệp các xưởng thủ công của nhà nước và nhân dân được phục hồi và phát triển các nghề như đồ gốm, chế tạo vũ khí, đúc đồng, làm giấy... Thương nghiệp chợ mọc lên ngày càng nhiều ở các làng, xã. Ó kinh thành Thăng Long, bên cạnh Hoàng thành, đã có 61 phường. Việc buôn bán với nước ngoài phát triển với nhiều trung tâm buôn bán như Hội Thống Hà Tĩnh, Hội Triều Thanh Hoá, Vân Đồn Quảng Ninh. Cách học Mục I. Để hiểu được lí do dẫn đến sự sụp đổ của nhà Lý, các em dựa vào SGK để trả lời. Trong đó, nguyên nhân cơ bản là nhà Lý ngày càng suy yếu, chính quyền không còn chăm lo đến đời sống nhân dân, vua quan ăn chơi sa đoạ, các thế lực phong kiến địa phương đánh giết lẫn nhau. Có thể tham khảo đoạn chữ in nghiêng nhỏ trong SGK, để thấy rõ sự bất lực và ăn chơi sa đoạ của vua, quan nhà Lý và cuộc sống khốn cùng của nhân dân. Trong hoàn cảnh đó, nhà Trần thành lập, thay nhà Lý quản lí đất nước, ổn định tình hình chính trị, xã hội, cải thiện đời sống nhàn dân là việc làm cần thiết và phù hợp với yêu cầu của lịch sử. Để hiểu rõ hơn việc Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh, các em đọc thêm đoạn tư liệu trong SGK, tr. 51. - về tổ chức bộ máy quan lại thời Trần, dựa vào nội dung SGK để tìm hiểu, có thể vẽ sơ đồ sau Qua sơ đồ các em cần nhận thức rõ, bộ máy nhà nước thời Trần được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền giống thời Lý. Điểm khác là, tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần chặt chẽ, quy củ, hoàn chỉnh hơn thời Lý. Điểm mới là các vua Trần thường nhường ngôi sớm cho con và xưng là Thái thượng hoàng, cùng với vua con điều hành công việc nước, đặt thêm một số cơ quan và chức quan để giúp vua trị nước. Về luật pháp thời Trần, cần ghi nhớ tên và nội dung của bộ Quốc triều hình luật. Từ đó, khẳng định điểm giống cơ bản so với luật pháp thời Lý bảo vệ quyền lợi của vua và hoàng tộc, xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản, quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất.. + Điểm khác so với thời Lý là nhà Trần đã tăng cường và hoàn thiện cơ quan pháp luật của nhà nước - đặt cơ quan Thẩm hình viện để xét xử việc kiện cáo. • + Nhà Trần cũng giống nhà Lý ở chỗ, để chuông lớn ở thềm điện Long Trì cho dân kêu oan khi cần chứng tỏ quan hệ giữa vua và tôi chưa có sự cách biệt lớn. Cần ghi nhớ bằng nhiều biện pháp tích cực, nhà Trần đã củng cố được chế độ quân chủ trung ương tập quyền, tăng cường luật pháp. Nhờ vậy dưới thời Trần, Đại Việt có bước phát triển mới về mọi mặt. Mục II. Về quân đội thời Trần cũng giống thời Lý ở chỗ là gồm hai loại cấm quân và quân ở các lộ, duy trì chính sách "ngụ binh ư nông" để phát triển quân đội. + Điểm khác thời Lý các vương hầu, quý tộc có quân đội riêng, nhà Trần chủ trương "quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông" trong quân đội. Các em tham khảo đoạn tư liệu trong SGK, để hiểu rõ bản chất của chính sách "ngụ binh ư nông" và kết hợp quan sát Hình 27, để biết thêm về các binh chủng và trang phục, vũ khí của quân đội thời Trần. + Để củng cố quốc phòng, nhà Trần đẩy mạnh việc học tập binh pháp, thường xuyên luyện tập võ nghệ cho quân đội, cử tướng tài cầm quân đóng giữ ở những vị trí hiểm yếu, xây dựng tình đoàn kết giữa quân với dân. Những chủ trương trên có tác dụng tích cực trong việc phát triển kinh tế và bảo vệ đất nước. Để hiểu được các chính sách khuyến khích nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển, các em dựa vào SGK để trả lời. Trong đó cần nêu bật + Về nông nghiệp, cần tập trung vào các chính sách khẩn hoang, thuỷ lợi. Đặc biệt, nhà nước đặt thêm chức Hà đê sứ để trông coi, đốc thúc việc dắp đê. Tham khảo đoạn chữ in nghiêng nhỏ trong SGK, để hiểu thêm về chính sách khẩn hoang của nhà Trần và hình thức lập điền trang. + Về thủ công nghiệp, ngoài nội dung trong SGK, các em cần quan sát Hình 28 -Âm gốm thếkỉ XII -XIII để thấy sự tinh xảo của các sản phẩm thủ công nghiệp thời Trần. Những chủ trương, biện pháp mang tính tích cực của nhà Trần trong việc phục hồi và phát triển kinh tế đã thúc đẩy việc xây dựng quốc gia Đại Việt hưng thịnh. Một sô khái niệm, thuật ngữ -Thái thượng hoàng nhà vua sau khi đã nhường ngôi cho con, nhưng vẫn cùng vua con trông coi chính sự. Điền trang ruộng đất tư của quý tộc, vương hầu thời Trần do khai hoang mà-có. -Thái ấp số ruộng đất của quý tộc, vương hầu, quan lại được nhà vua cấp hẳn làm bổng lộc, thuộc quyền sở hữu của người được cấp thái ấp, làm củá riêng. Hà đê sứ chức quan của nhà nước phong kiến thời Trần phụ trách công việc đê điều đắp đê, bảo vệ, tu bổ đê.... Khuyến nông sứ chức quan của nhà nước phụ trách công việc khuyên khích phát triển nghề nông. Đồn điền sứ chức quan phụ trách công việc khai hoang thời phong kiến. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP TRONG SGK Câu 1. Bộ máy quan lại thời Trần Các em dựa vào sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần để hoàn thành bài tâp. Cần làm rõ, bộ máy nhà nước thời Trần cũng giống như thời Lý, được phân làm ba cấp, quyền hành tập trung trong tay vua chế độ phong kiến tập quyền. Điểm khác là, tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần chặt chẽ, quy củ, hoàn chỉnh hơn thời Lý. Các vua Trần thường nhường ngôi sớm cho con và xưng là Thái thượng hoàng, cùng với vua con giúp nước, đặt thêm một số cơ quan và chức quan để giúp vua trị nước. Càu 2. Các đơn vị hành chính từ cấp lộ đến cấp xã ở thời Trần có thay đổi so với thời Lý Dưới thời Lý, cả nước chia thành 24 lộ, phủ, giao cho con, cháu nhà vua hoặc các đại thần cai quản. Dưới thời Trần, cả nước chia thành 12 lộ. Đứng đầu lộ có các chức quan chánh, phó an phủ sứ. Từ châu đến huyện, xã đều có người đứng đầu tri phủ, tri châu, tri huyện, xã quan. Như vậy, tổ chức bộ máy nhà nước cấp địa phương dưới thời Trần quy củ, chặt chẽ hơn thời Lý. Câu 3. Trình bày những nét chính về pháp luật thời Trần. Nên so sánh, tìm ra điểm giống và khác nhau của luật pháp thời Trần bộ Hình luật và thời Lý bộ Hình thư, để thấy được sự củng cố và hoàn thiện hơn của luật pháp thời Trần có những điểm quy định cụ thể hơn, đặt thêm cơ quan Thẩm hình viện để lo việc xét xử, kiện cáo. Câu 4. Những chủ trương và biện pháp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng của nhà Trần và kết quả của những biện pháp đó Chú ý, tìm ra những điểm giống và khác về chủ trương chính sách phát triển quân đội của thời Trần so với thời Lý. Phân tích tác dụng của chính sách "ngụ binh ư nông" và chủ trương "quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông" và chính sách tăng cường đoàn kết quân đội của nhà Trần. Tác dụng của những chính sách trên là xây dựng được lực lượng quân đội hùng mạnh, có kỉ luật nghiêm minh. Là cơ sở để bảo vệ đất nước, chiến thắng giặc ngoại xâm. Câu 5. Nhà Trần đã làm những gì để phục hồi và phát triển kinh tế sau những năm suy thoái cuối thời Lý Cần nêu bật các chính sách để phát triển sản xuất nông nghiệp đẩy mạnh công cuộc khai khẩn đất hoang, mở rộng diện tích sản xuất, đắp đê phòng lụt, đào sông, nạo vét kênh ; đặt các chức quan trông coi nông nghiệp ; đắp đê Đỉnh nhĩ.... Chính nhờ những chính sách đó làm cho nông nghiệp được nhanh chóng phục hồi và phát triển, là cơ sở thúc đấy sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp. Cần so sánh với thời Lý, tìm ra những điểm mới trong thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Trần lập nhiều chợ ở các địa phương, phát triển các cảng biển Vân Đồn, Hội Thống.... CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Tự KIEM tra, đánh giá Câu 1. Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng. 1. Các chức quan trông coi về nông nghiệp thời Trần là Thái y viện, Quốc sử viện. Khuyến nông sứ. Tôn nhân phủ. Đồn điền sứ, Hà đê sứ, Khuyến nông sứ. D. 30 lộ. c. 24 lộ. Dưới thời Trần, cả nước được chia thành A. 12 lộ. B. 21 lộ. "Thẩm hình viện" là cơ quan khuyến khích nông nghiệp phát triển. khuyến khích thủ công nghiệp phát triển, c. để xét sử việc kiện cáo. D. trông coi công tác thuỷ lợi, đê điều. Điền trang là phần ruộng đất tư của địa chủ, quan lại ở các địa phương. quý tộc, vương hầu thời Trần do khai hoang mà có. c. quân đội được cấp làm bổng lộc. D. nhân dân tự khai hoang mà có. Câu 2. Hãy điền vào bảng sau nội dung tương ứng về các chức quan ở các đơn vị hành chính địa phương thời Trần. Các đơn vị hành chính địa phương Các chức quan tương ứng Các lộ 12 lộ Phủ Huyện Xã Câu 3. Hãy nêu nhận xét về tổ chức bộ máy nhà nước ở thời Trần so với thời Lý. Câu 4. Tác dụng của chính sách xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng của nhà Trần. Câu 5. Nêu nhận xét về các chính sách phát triển kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp dưới thời Trần. Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng môn học Lịch sử lớp 7 - Bài 13 Nước đại việt ở thế kỷ XIII", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênCHƯƠNG III NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN THẾ KỶ XIII - XIV Ngày soạn 31/10/2010 Ngày giảng 02/11/2010 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII Tiết 22 I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Nhận biết được bối cảnh thành lập triều đại nhà Trần. - Nhận biết được những nét chính về bộ máy nhà nước thời Trần. - Nhận biết được những nét chính về pháp luật thời Trần. 2. Kỹ năng - Nhận xét, so sánh đối chiếu. 3. Tư tưởng - Tinh thần đấu tranh bất khuất, chống áp bức bóc lột và tinh thần sáng tạo trong xây dựng đất nước. Lòng yêu nước, tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên và ý thức kế thừa truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. II. Chuẩn bị -Giáo viên Sơ đồ bộ máy quan lại Thời Trần. -Học sinh Học bài cũ và chuẩn bị bài theo yêu cầu. III. Phương pháp Vấn đáp, thảo luận, nêu vấn đề, đối hiếu, so sánh. IV. Tổ chức dạy học 1. Ổn định tổ chức 1’ 2. Kiểm tra đầu giờ 1’ *Giới thiệu bài Thời đại nhà Lý sau khi chống giặc Tống, rất quan tâm chăm lo phát triển đất nước => Đạt được một số thành tựu quan trọng. Đến thế kỷ XII Nhà Lý đi xuống => Nhà Trần lên thay. Vậy nhà Lý sụp đổ như thế nào? Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động 40’ HĐ của thày và trò Nội dung kiến thức HĐ 1 Nhà Lý sụp đổ 16’ *Mục tiêu Nhận biết được cuối thế kỷ XII quan lại Nhà Lý ăn chơi xa đoạ, không chăm lo đến đời sống nhân dân. Hạn hán lụt lội xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, nhiều nơi nổi dậy đấu tranh. Nhà Trần thành lập. *Nhà Lý lên ngôi vào thời gian nào? - 1009 trải qua 8 đời Vua Lý đến đời thứ 9 ngày càng suy yếu trầm trọng. *H/S đọc SGK mục 1 trang 50 Nguyên nhân nào dẫn đến nhà Lý suy yếu như vậy? - Quan lại ăn chơi xa xỉ. - Chính quyền không quan tâm đến đời sống của nhân dân. H/S đọc đoạn in nghiên “Bấy giờ ....” Việc làm trên của Vua quan nhà Lý đã dẫn đến hậu quả gì? - Lụt lội, hạn hán, mất mùa xảy ra ... - Dân nghèo phải bán con đi làm nô tỳ => Bỏ vào chùa kiếm sống. * Một số thế lực phong kiến ở các địa phương, đánh giết lẫm nhau chống lại triều đình. Một số nước phía nam thỉnh thoảng đem quân cướp phá Đại Việt => Nhà Lý ngày càng khó khăn. Trước tình hình khó khăn đó Nhà Lý đã làm gì? - Dựa vào thế lực nhà Trần chống lại các lực lượng nổi loạn. - Nhân cơ hội đó nhà Trần buộc Vua Lý phải nhường ngôi cho Trần Cảnh Trần Cảnh là chồng của Lý Chiêu Hoàng Cuối thế kỷ XII quan lại Nhà Lý ăn chơi xa đoạ, không chăm lo đến đời sống nhân dân. - Hạn hán lụt lội xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, nhiều nơi nổi dậy đấu tranh. - Tháng 12 năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh. HĐ 2 Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 13’ *Mục tiêu Nhận biết được sau khi dẹp loạn nhà Trần xây dựng bộ máy nhà nước, tổ chức lại đội ngũ quan lại. * H/ S đọc mục 2 trang 51 Sau khi lên nắm chính quyền, nhà Trần đã làm gì? - Dẹp yên rối loạn. - Xây dựng bộ máy nhà nước. *Bộ máy nhà nước Thời Trần được tổ chức như thế nào? - Theo chế độ quân chủ TW tập quyền gồm 3 cấp. + Triều đình. + Các đơn vị hành chính trung gian. + Các cấp hành chính cơ sở. GV Đứng đầu triều đình là vua. Các Vua thường truyền ngôi sớm cho con và xưng là Thái Thượng Hoàng. - Các chức đại thần văn võ do người họ Trần nắm giữ. - Cả nước chia làm 12 lộ. Đứng đầu là Chánh Phó An Phủ xứ dưới lộ là phủ do chi phủ cai quản. Châu huyện do các tri chân, tri huyện trông coi, dưới cùng là xã do dân bầu ra. Em có nhận xét gì về tổ chức hệ thống quan lại Thời Trần ? - Có quy củ, đầy đủ hơn . GV Nhà Trần đặt thêm một số chức quan như - Quốc sử viện, Thái y viện... - Hà đê xứ Trông coi sửa chữa đê điều. - Khuyến nông xứ Chăm lo khuyến khích sản xuất. - Đồn điền xứ mộ người đi khai hoang. Bộ máy nhà nước được tổ chức theo chế độ quân chủ TW tập quyền, được phân gồm 3 cấp. - Đặt thêm một số chức quan Quốc sử viện, Thái y viện, Hà đê xứ, Khuyến nông xứ, Đồn điền xứ. HĐ 3 Pháp luật thời trần 11’ *Mục tiêu So sánh sự giống và khỏc nhau giữa luật phỏp thời Trần so với thời Lý. *Giảng Thời Trần nhà nước rất trú trọng sửa sang luật pháp và đã ban hành bộ luật mới là quốc triều hình luật. Nhận xét hình luật thời trần và hình luật thời Lý? *Đọc lại bộ luật hình thư thời Lý đã học - Hình luật thời Trần bổ xung + Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản. + Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. *GV Nhà Trần đặt cơ quan thẩm hình viện để xét sử, kiện cáo. - Vua vẫn để chuông ở thềm điện cho dân đến kêu oan khi cần. - Sự cách biệt giữa vua quan và dân chưa sâu sắc. Ban hành bộ luật mới gọi là Quốc triều thống chế, sau sửa và bổ xung thành quốc triều hình luật. - Đặt cơ quan thẩm hình viện để xử kiện 4. Củng cố 2’ - Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào? - Bộ máy nhà nước thời trần có nét khác gì so với thời Lý? 5. HD học bài 1’ - Đọc lại SGK. Học theo câu hỏi SGK. - Vẽ sơ đồ máy nhà nước thời Trần. - Đọc và trả lời các câu hỏi trong phần II của bài. Ngày soạn 02/11/2010 Ngày giảng 04/11/2010 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII Tiết 23 II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Trình bày được những nét chính về tình hình quân đội thời Trần. - Nhận biết và trình bày được những nét chính về sự phục hồi và phát triển kinh tế của đất nước ta dưới thời Trần. 2. Kỹ năng - Sử dụng bản đồ, lược đồ, phương pháp so sánh đối chiếu. 2. Tư tưởng - Lòng yêu nước, tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên và ý thức thừa kế truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. II. Chuẩn bị - Giáo viên Hình 27+28 SGK phóng to. - Học sinh Học bài cũ và chuẩn bị bài mới. III. Phương pháp Vấn đáp, thảo luận, đối hiếu, so sánh. IV. Tổ chức dạy học 1. Ổn định tổ chức 1’ 2. Kiểm tra đầu giờ 5’ CH- Pháp luật thời Trần có đặc điêmt gì ? TL - Hình luật thời Trần bổ xung thêm so với thời Lý + Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản. + Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. *Giới thiệu bài Bên cạnh việc tăng cường củng cố nhà nước quân chủ TW tập quyền vững mạnh, nhà trần còn tập trung xây dựng quân đội củng cố quốc phòng và phát triển kinh tế đất nước. Các việc làm đó đã mang lại kết quả gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay. 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động 36’ HĐ của thày và trò Nội dung kiến thức HĐ 1 Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng 18’ *Mục tiêu Nhận biết được quân đội nhà trần gồm có cấm quân, quân địa phương với chủ trương quân cốt tinh nhuệ không cần nhiều. * đọc SGK mục 1- trang 52 Vì sao khi mới thành lập, nhà Trần rất quan tâm tới xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng? - Vì nước ta luôn luôn đứng trước nguy cơ xâm lược của nước ngoài. Thời kỳ này Mông - Nguyên đang mở rộng xâm lược nước ta Về quân đội nhà trần được tổ chức như thế nào? - Cấm quân Quân bảo vệ kinh thành nhà Vua, nhà Trần chỉ chọn trai tráng khủe mạnh dòng họ nhà Trần. - Quân các Lộ + Ở đồng bằng gọi là Chính Binh + Ở miền núi gọi là phiên binh. Vì sao nhà Trần chỉ kén trọn những thanh liên trai tráng ở dòng họ nhà Trần vào Cấm quân ? -Vì để tăng độ tin cậy trong việc bảo vệ vua và triều đình. Quân đội nhà Trần được tổ chức tuyển dụng theo chính sách và chủ trương nào? - Chủ trương Quân cốt tinh không cốt đông. - Chính sách Ngụ binh ủ nông tiếp tục chính sách củ thời lý. * Nhà nước ta dưới thời Trần rất chuộng võ nghệ, lò vật mở ra khắp nơi. Quân đội được học tập binh pháp, luyện tập võ nghệ, chọn lính thiên về giới võ nghệ. quan sát cho ý kiến nhận xét H27 SGK trang 52 Bên cạnh việc sử dụng quân đội nhà Trần làm gì để củng cố quốc phòng? - Cử các tướng giỏi chốt giữ những vị chí hiểm yếu. - Vua trực tiếp tuần tra việc phòng bị. - Quân đội ở nhà trần gồm có cấm quân và quân ở các Lộ. + Cấm quân Để bảo vệ kinh thành và chiều đình nha vua. + Quân các Lộ Để bảo vệ các địa phương. - Quân đội cốt tinh nhuệ không cốt đông. - Luôn cử các tướng giói chốt giữ những nơi hiểm yếu quan trọng. HĐ 2 Phục hồi và phất triển kinh tế 18’ *Mục tiêu Nhận biết được việc phục hồi của nền kinh tế nông nghiệp, thủ công, thương nghiệp nước ta dưới thời Trần. *HS đọc nội dung mục 2 SGK. Để phục hồi và phát triển kinh tế nhà Trần chủ chương và thực hiện những biện pháp gì? - Về nông nghiệp Đẩy mạnh khai hoang, mở rộng diện tích đắp đê phòng lụt, lạo vét kênh mương. * đọc hai đoạn in nghiêng SGK trang 53 Em có nhận xét gì về chủ chương phát triển nông nghiệp của nhà Trần ? - Chủ chương Phù hợp, kịp thời để phát triển nông nghiệp. *Giải thích Điền trang, ruộng đất tư của quý tộc, vương hầu thời trần do khai hoang mà có Nền kinh tế nông nghiệp phát triển có tác dụng như thế nào đến tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp? - Các sưởng thủ công nhà nước chuyên sản xuất đồ gố, dệt, chế tạo vũ khí....các ngành nghề như Đúc đồng, làm giấy... *HS quan sát H 28-trang 54 nhận xét Ấm gốm. - Các làng xã, chợ mọc lên nhiều nơi. Các phường - Nông nghiệp Chủ chương việc khai hoang, đắp đê, nạo vét kênh mương. - Kết quả Nông nghiệp nhanh chónh được phục hồi và phát triển. - Thủ công nghiệp ngành nghề thủ công truyền thống phát triển. - Thương nghiệp cũng rất phát triển như ở cửa hội thống Nghệ An Vân Đồn Quảng Ninh 4. Củng cố 2’ - Các chủ chương biện pháp xây dựng quân đội củng cố quốc phòng của nhà Trần? - Nhà Trần đã làn gì để phục hồi và phát triển sau những năm suy thái củ nhà Lý? 5. HD học bài 1’ - đọc và học theo câu hỏi sgk trang 54. - Chuẩn bị bài sau Đọc trước nội dung bài, trả lời các câu hỏi ở mỗi mục và cuối bài học. Nội dung Text Lịch sử lớp 7 bài 13 CHƯƠNG II NUỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN THẾ KỶ XIII- XIV TIẾT 20 NƯỚC ĐẠI VIỆT THẾ KỶ XIII I. Mục tiêu 1. Kiến thức Thông qua bài hs nắm được - Nguyên nhân nhà Lý sụp đổ. Nhà Trần thay thế có những cảI cách và bổ xung pháp luật. Nhân dân đấu tranh chống áp bức bóc lột . 2. Kỹ năng Có thêm kỹ năng tư duy, vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước, kỹ năng quan sát . 3. Thái độ Bồi dưỡng tinh thần đoàn kết đấu tranh bất khuất chống áp bức bóc lột, tỏ lòng biết ơn tổ tiên và có ý thức trong truyền thống dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên Bảng phụ về sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần. 2. Học sinh Sách giáo khoa,vở ghi, bút, vở bài tập III. Tiến trình tổ chức dạy- học 1. Ổn định tổ chức lớp 1..phút Lớp 7A ………………………………………………… ………………………………. Lớp 7B ………………………………………………… ……………………………….. Lớp 7C…………………… ………………………………………………… ………….. 2. Kiểm tra bài cũ 3phút. Kiểm tra vở và bài tập của hs. 3. Bài mới Hoạt động của thầy và Nội dung trò * Hoạt động 1 15 phút. I. Nhà Trần thành tìm hiểu về nhà Lý sụp đổ. lập Hs Đọc nội dung SGK 1. Nhà Lý sụp đổ. Gv Cuối thế kỷ XII Nhà Lý rơI vào tình trạng như - Cuối thế kỷ XII . thế nào? Nhà Lý suy yếu Hs Ngày càng suy yếu Gv được biểu lộ qua những điểm nào? - Dân nghèo khổ => Hs Đời sống nhân dân Họ đứng lên đấu không được ổn định , tranh. nhiều năm mất mùa.. Gv Trước tình thế đó nhân dân đã làm gì? Hs Suy nghĩ trả lời Gv Sơ kết nội dung - Nhà Lý phảI dựa Gv Đứng trước cuộc nổi vào nhà Trần. dậy của nhân dân và các thế lực phong kiến ở địa phương nhà Lý phải làm gì? Hs PhảI dựa vào nhà Trần Gv; Nhà Trần thành lập - Năm 1226 nhà Trần trong hoàn cảnh nào? thành lập. Hs Suy nghĩ và đọc SGK GVG Nhà Trần thành lập 2. Nhà Trần củng cố là sự cần thiết hợp quy chế đội phong kến luật trong hoàn cảnh lịch tập quyền. sử lúc bấy gờ. - Chính quyền trung * Hoạt động 2 ương 15phút. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền. Vua,quan đại thần Hs Đọc nội dung SGK Gv Trong việc củng cố Quan võ Quan võ chế độ phong kiến tập quyền nhà Trần đã thiết Chính quyền địa lập bộ máy nhà nước như phương thế nào? Lộ, Phủ Hs Suy nghĩ và đọc SGK để trả lời? Huyện – châu Gv Trong bộ máy nhà nước chính quyền trung Xã ương được tổ chức như thế nào? Hs Suy nghĩ trả lời Bạn khác bổ sung ý kiến. Gv Treo bảng phụ vê sơ đồ bộ máy nhầ nước lên bảng. 3. Luật pháp thời Gv Chính quyền địa Trần. phương được tổ chức như thế nào? - Ban hành bộ luật Hs Suy nghĩ trả lời cá nhân mới “ Quốc triều GV Chia làn 12 lộ, và có các chức quan như hà đê Hình luật” sứ, đồn điền sứ cai quản Nông dân không có Nôn g dân các bộ phận ở địa phương. ruộng tá * Thảo luận nhóm 3 - Đặt cơ quan thẩm phút ngẫu nhiên. hình viện để xét sử Gv Em có nhận xét gì vè việc kiện cáo. bộ máy nhà nhước thời Trần so với thời Lý? Hs - Các nhóm thảo luận - Đại diện nhóm trả lời - Nhóm bạn bổ xung Gv Sơ kết nội dung Giống nhau Đều có các quan lại. Khác nhau có TháI y viện, hà đê sứ, đồn điền sứ… * Hoạt động 3 10 phút Pháp luật thời Trần Gv Em hãy trình bày những nét chính về pháp luật thời Trần? Hs Suy nghĩ trả lời Gv Bộ luật ra đời có tác dụng gì? Hs Suy nghĩ trả lời , bạn khác nhận xét Gv Luật pháp thời Lý với thời Trần có gì khác nhau? Hs Thời Trần chặt trẽ hơn có cơ quan thẩm hình viện xét xử việc kiện cáo của nhân dân. Gv Sơ kết vềnội dung toàn bài. 4. Củng cố 3phút .* Thảo luận nhóm. 3 phút - Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh nào? - Luật pháp thời Trần ra sao? - Tưởng nhớ tới công lao của các vị anh hùng đã có công với nước, nhân dân ta đã làm gì? 5. Hướng học bài ở nhà 1phút.Học bài, chuẩn bị bài tiếp theo. Yêu cầu tài liệu, báo lỗi nội dung Sách Giáo Khoa Lịch Sử Lớp 7 Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7 tại đây Xem thêm các sách tham khảo liên quan Giải Vở Bài Tập Lịch Sử Lớp 7 Giải Lịch Sử Lớp 7 Giải Sách Bài Tập Lịch Sử Lớp 7 Giải Lịch Sử Lớp 7 Ngắn Gọn Sách Giáo Viên Lịch Sử Lớp 7 Sách Bài Tập Lịch Sử Lớp 7 Bài giải này có hữu ích với bạn không? Bấm vào một ngôi sao để đánh giá! Đánh giá trung bình 4 / 5. Số lượt đánh giá 1056 Chưa có ai đánh giá! Hãy là người đầu tiên đánh giá bài này. -Chọn Bài-↡ Tài liệu trên trang là MIỄN PHÍ, các bạn vui lòng KHÔNG trả phí dưới BẤT KỲ hình thức nào! Lấy PDF không có QC

lich su lop 7 bai 13